يادداشت پايگاه خبري تحليلي پيرغار؛
در آمريكا اما نظام انتخاباتي چگونه است؟ رهبر معظم انقلاب در بيانات‌شان در حرم مطهر امام خميني (ره) در اين‌باره فرمودند: «[در آمريكا] افرادى بوده‌اند كه مورد حمايت صهيونيست‌ها نبوده‌اند، مورد حمايت شبكه سرمايه‌دارى خونخوار بين‌المللى نبوده‌اند، هر كارى كردند، نتوانستند وارد ميدان انتخابات شوند؛ نه رسانه‌اى در اختيار آنها بوده، نه تلويزيونى در اختيار آنها بوده؛ براى هر ثانيه بايد چقدرها خرج كنند. در كشور ما نامزدهاى نمايندگى به‌طور مساوى و برابر، بدون خرج كردن يك ريال، مى‌نشينند آنجا، ساعت‌هاى متمادى، با برنامه‌هاى گوناگون، با مردم حرف مي‌زنند.» در اين ميان پرسش اساسي اين است: آمريكايي‌ها چگونه مي‌توانند هم داعيه‌دار دموكراسي باشند و هم مخالف آن؟
پنجشنبه ?? مهر ????، خبر بازداشت يك نامزد انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا پيش از حضور در برنامه مناظره تلويزيوني، اگرچه در ميان انبوه خبرهاي رسانه‌هاي اين كشور پوشيده ماند اما براي آنان كه مسائل آمريكا را به دقت دنبال مي‌کردند زياد عجيب نبود. پايگاه اينترنتي روزنامه انگليسي گاردين روايت خود از اين ماجرا را اين‌طور نوشته است: «شما ممكن است متوجه شده باشيد كه خانم دكتر جيل استاين، كانديداي حزب سبز در انتخابات رياست‌جمهوري، در مناظره‌اي كه در تالار شهر در دانشگاه هافسترا برگزار شد، غايب بود. دليلش اين است كه او در آن روز همراه هونكالا- معاونش- به مدت ? ساعت در يك مركز پليس در شهر نيويورك با دستبند به صندلي بسته شده بود. جرم آنها اين بوده است؛ تلاش براي رسيدن به محل مناظره انتخاباتي با هدف شركت در آن».
دستگيري يك نامزد انتخابات رياست‌جمهوري تا او نتواند افكار، ايده‌ها و حرف‌هاي خود را با مردم آمريكا در ميان بگذارد و رقباي انتخاباتي خود را به چالش بكشد، عجيب نخواهد بود، زماني كه ما از مكانيزم انتخابات رياست‌جمهوري در آمريكا و طراحي انجام شده براي تبليغات نامزدها در آن بيشتر بدانيم.
كميسيون مناظرات انتخاباتي
در آمريكا كميسيوني وجود دارد به نام «كميسيون مناظرات انتخاباتي(CPD)». اين كميسيون كه سازماني متشكل از اعضاي 2 حزب «جمهوريخواه» و «دموكرات» است، برنامه‌ريزي جلسات مناظره را برعهده دارد. بر اساس قانوني كه اعضاي اين 2 حزب براي انجام مناظرات وضع كرده‌اند، هر نامزدي كه در 5 نظرسنجي ملي صورت‌گرفته، حداقل ?? درصد آراي مردم را به خود اختصاص داده باشد، مي‌تواند در اين مناظره‌ها شركت كند.
دكتر فواد ايزدي، استاديار دانشكده مطالعات جهان دانشگاه تهران درباره كاركرد اين كميسيون معتقد است: «افراد مسؤول در كميسيون مناظرات انتخاباتي يا جمهوريخواه هستند يا دموكرات، بنابراين قوانين اين كميسيون را طوري وضع كرده‌اند تا هيچ حزب سومي اجازه حضور در مناظرات را پيدا نكند. جالب اينجاست كه آنها خيلي هم راحت با اين مساله برخورد مي‌كنند، در حالي كه اگر اتفاقي مانند ماجراي دستگيري خانم جيل استاين در كشوري مانند ايران مي‌افتاد، رسانه‌هاي غربي هياهوي زيادي برپا مي‌كردند، آن هم با آن وضع زننده‌اي كه با خانم استاين برخورد شد و او را به مدت ? ساعت به يك صندلي در مركز پليس بستند».
به گزارش گاردين، جورج فرح، بنيانگذار و مدير اجرايي مناظره‌هاي باز انتخاباتي مي‌گويد: «چگونه است كه احزاب جمهوريخواه و دموكرات مخفيانه مناظرات رياست‌جمهوري را كنترل مي‌كنند؟كميسيون مناظرات انتخاباتي يك شركت خصوصي است كه توسط احزاب جمهوريخواه و دموكرات ايجاد شده و كنترل مناظرات رياست‌جمهوري را تصرف كرده است اما اين نوع از عدم شفافيت و اين نوع از كنترل نامزد، اساسا ظالمانه و با روند دموكراتيك در تضاد است».
رأي الكترال
اما ايجاد اين كميسيون مناظرات تنها فيلتر براي دور كردن رقبايي غير از اعضاي اين 2 حزب براي رقابت انتخاباتي نيست. نظام انتخاباتي آمريكا براي انتخاب رئيس‌جمهور، خود از جمله اين موانع است. در آمريكا برخلاف ايران كه رئيس‌جمهور با راي مستقيم مردم انتخاب مي‌شود، آراي نمايندگان احزاب است كه رئيس‌جمهور را راهي كاخ‌سفيد مي‌كند. نظام انتخاباتي الكترال نگاهي كاملا «صفر و يكي» به عرصه رقابت براي انتخابات رياست‌جمهوري در اين كشور دارد؛ «دموكرات» يا «جمهوريخواه» و نه هيچ حزب ديگري. مردم پاي صندوق‌هاي راي مي‌روند و به نامزد مورد نظر خود راي مي‌دهند اما اين راي مردم، رئيس‌جمهور را مشخص نمي‌كند بلكه حزب نامزد پيروز در هر ايالت، به تعداد سهميه آراي الكترال– با توجه به جمعيت- آن ايالت، افرادي را جهت انتخاب رئيس‌جمهور معرفي مي‌كند. در نتيجه، همه آراي مردم به نامزدهاي غيرپيروز - فارغ از ميزان آن- به حساب نامزد پيروز ريخته مي‌شود.
در نهايت صاحبان راي الكترال كه تعداد كل آنها ??? نفر است، رئيس‌جمهور را انتخاب مي‌كنند و به نامزد حزب خود راي مي‌دهند، بنابراين مردم در آمريكا اگرچه به نامزد انتخابات راي مي‌دهند اما در واقع به احزاب راي مي‌دهند و قوانين تبليغات و ثبت‌نام و ديگر مراحل انتخابات طوري وضع شده تا برنده انتخابات در هر حالت يا جمهوريخواه باشد يا دموكرات و نه نامزد هيچ حزب سومي.
خانم جيل استاين در گفت‌وگو با گاردين از ?? ميليون راي‌دهنده سخن به ميان مي‌آورد كه در انتخابات سال ???? نه مي‌خواستند به باراك اوباما راي بدهند و نه به رامني اما در موقعيتي قرار گرفتند كه گويا نمي‌توانستند انتخاب ديگري داشته باشند.
هزينه‌هاي انتخابات
علاوه بر اينها قوانين به‌گونه‌اي وضع شده تا حتي‌المقدور امكان قرار گرفتن نامزدهاي حزب سوم در فهرست انتخابات نباشد. دكتر ايزدي در اين‌باره مي‌گويد: اگر نامزدي دموكرات يا جمهوريخواه باشد و بخواهد در يك انتخابات شركت كند مشكلي ندارد اما اگر متعلق به يك حزب سومي باشد، به او مي‌گويند برو و تعداد بسيار زيادي امضا جمع‌آوري كن. اين امضاها بايد از همه شهرهاي ايالتي كه او قصد نمايندگي آن را دارد جمع‌آوري شده باشد، مثلا اگر آن ايالت ??شهر دارد، او بايد در هر كدام از اين ?? شهر، ده‌ها ميز براي جمع‌آوري امضا بگذارد كه خود اين كار مستلزم هزينه‌كرد زيادي است.
با اين وجود، خانم جيل استاين كه از حضور در مناظره انتخابات رياست‌جمهوري منع شد، توانسته بود نام خود را در فهرست انتخابات ?? ايالت از ?? ايالت آمريكا قرار دهد.
هزينه‌هاي فراوان تبليغات انتخاباتي و فراهم نبودن امكان تبليغات تلويزيوني رايگان، اهرم ديگري است تا از ورود افراد يا گروه‌هايي كه سرمايه‌دار نيستند يا به سرمايه‌داران متصل نيستند به عرصه تصميم‌گيري در آمريكا جلوگيري كند. هزينه انتخابات در آمريكا تنها در سال ???? مبلغي حدود 7 ميليارد دلار بود كه حدود ?? درصد از اين مبلغ، سهم تبليغات تلويزيوني نامزدهاي انتخابات است تا بتوانند با حضور در اين رسانه‌ها پيام خود را به مخاطبانشان برسانند. از آنجايي كه اين مبلغ، مبلغ كمي نيست، بنابراين هيچ فرد يا جرياني كه به نهاد ثروت يا قدرت متصل نباشد، نخواهد توانست در انتخابات شركت كند. حتي پركردن فرم ثبت‌نام در انتخابات يکهزار دلار هزينه دارد، بنابراين قوانين در آمريكا به‌گونه‌اي ايجاد شده كه افرادي كه مورد تاييد سرمايه‌داران و وامدار آنان هستند، راي بياورند، به همين خاطر اگر نامزدي مانند خانم جيل استاين بخواهد خارج از اين قاعده عمل كند با او بشدت برخورد مي‌كنند.
به گفته دكتر ايزدي، جناح‌هاي مختلف در محيط سياسي آمريكا امكان حضور ندارند؛ اين فقط 2 حزب جمهوريخواه و دموكرات هستند كه حق فعاليت به معناي واقعي كلمه را دارند. در تاريخ معاصر آمريكا هيچ حزب سومي در عمل اجازه حضور در صحنه سياسي را پيدا نكرده است. تنها در سال ???? راس پرو توانست با جورج بوش پدر و كلينتون رقابت كند، دليل آن هم ميلياردر بودن او بود. در واقع او خود از طبقه سرمايه‌دار بود، بنابراين مشكلي براي هزينه‌كردهاي تبليغاتي خود و جلب نظرات سرمايه‌داران نداشت. اساسا بسياري معتقدند نظام سياسي در آمريكا 2 حزبي نيست، بلكه تك‌حزبي است اما با 2 جناح فعاليت مي‌كند، چيزي شبيه همان سيستمي كه در شوروي بود. اين 2جناح در بعضي حوزه‌ها اختلاف‌نظر دارند و در بسياري از حوزه‌ها هم اختلافي ندارند، مانند برخورد با ايران و فشار بر جمهوري‌اسلامي.